Sposób wyceny przedsiębiorstwa do tej pory nie został ujednolicony w żadnym akcie prawnym – w przeciwieństwie do wyceny aktywów i pasywów, których sposoby wyceny określa ustawa o rachunkowości. Naturalnie w wycenie przedsiębiorstwa można posiłkować się sposobami wyceny poszczególnych aktywów i pasywów, które opisuje wspomniana wyżej ustawa.
Istota wyceny przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwo wycenia się, aby podać jego wartość w jednostkach pieniężnych (najczęściej w walucie krajowej). W jakim celu wycenia się przedsiębiorstwo? Można wymienić kilka momentów, w których wycena przedsiębiorstw jest niezwykle istotnym i ważnym procesem w trakcie życia firmy:
1. w trakcie zmiany formy prawnej funkcjonowania przedsiębiorstwa
2. na potrzeby zaciąganych zobowiązań (kredyt, leasing itp.) – w celu obliczenia zdolności kredytowej
3. na potrzeby pozyskiwania finansowania z dotacji
4. w trakcie sprzedaży przedsiębiorstwa
5. w razie nieporozumień pomiędzy właścicielami
Metody wyceny przedsiębiorstw
Wycena przedsiębiorstw jest procesem niezwykle skomplikowanym. Jak wyżej wspomniano, metody wyceny całego przedsiębiorstwa nie są nigdzie unormowane – ani w Ustawie o Rachunkowości, ani w Kodeksie Handlowym. Bogactwo życia gospodarczego oraz lata doświadczeń pozwoliły na wypracowanie kilku podejść, które są powszechnie akceptowane przez audytorów, banki, instytucje państwowe oraz innych uczestników życia gospodarczego. Wśród metod wyceny należy wymienić główne grupy:
1. Metody majątkowe
2. Metody dochodowe
3. Metody mieszane
4. Metody porównawcze
Wycena przedsiębiorstw metodą majątkową polega na podejściu od strony posiadanych aktywów – czyli namacalnych składników majątku o realnej wartości, łatwej do oszacowania. Wówczas posiłkować można się metodami wyceny aktywów wymienionymi w Ustawie o Rachunkowości.
Metody dochodowe zwykle są bardziej skomplikowane. Opierają się na dotychczas osiąganych wynikach finansowych przedsiębiorstwa oraz na ich przepływach pieniężnych.
Metody mieszane są połączeniem metody majątkowej oraz dochodowej. Podejście takie pozwala na wykorzystanie zalet oby wyżej wymienionych metod.
W razie trudności z dostępem do niezbędnych informacji na temat danej spółki, można posłużyć się metodą porównawczą, której zastosowanie jest możliwe wyłącznie na dojrzałych rynkach z dużą ilością podmiotów notowanych na przejrzystym rynku kapitałowym. Metoda ta polega na znalezieniu podobnych podmiotów do analizowanego i zestawieniu ich wycen. Takie podejście pozwoli odpowiedzieć na pytanie, jakie są rynkowe wartości podmiotów podobnych działających na tym samym rynku.
Niezależnie od wybranego podejścia, najistotniejsza jest jakość danych, na bazie których sporządzona jest wycena oraz rozsądne podejście przy wyborze kluczowych parametrów, założeń (m.in. makroekonomicznych) i wag pomiędzy poszczególnymi metodami (w przypadku stosowania metody mieszanej).
Artykuł powstał we współpracy ze specjalistami z GLC
